30 Ağustos Başkomutanlık Meydan Muhaberesi ve Zafer Bayramı

Şanlı Türk tarihinde önemli bir yeri olan Zafer Bayramı’nın bu yıl 97. Yıl dönümü. Peki bundan 97 yıl önce 30 Ağustos 1922 tarihinde neler yaşandı? Bu şanlı zafer nasıl kazanıldı?

İşgalci güçlerin son kırıntılarını temizlemek için 26 Ağustos’da, Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde başlayan Büyük Taarruz 30 Ağustos günü galibiyetle sonuçlanmış, kaçmaya çalışan düşman askerleri İzmir’e kadar takip edilmiştir. 9 Eylül 1922’de o hepimizin sevdiği tabirle Yunan askerlerinin denize dökülmesinin ardından Türk toprakları Yunan işgalinden tamamen kurtulmuştur. Her ne kadar kağıt üzerinde ve fiilen topraklarımızın işgalci devletlerden kurtulması çok daha sonra gerçekleşse de 30 Ağustos, sembolik olarak işgalsiz günlerin başlangıcını temsil ettiğinden 1926 yılından beri Zafer Bayramı olarak kutlanır.

30 Ağustos’dan önce neler yaşandı?

20 Temmuz 1922 de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yapılan oturumda Mustafa Kemal Paşa’ya dördüncü kez Başkomutanlık yetkisi verildi. Aldığı yetki ile Haziran ayında başladığı hazılırlıkları büyük bir gizlilikle yürüten Mustafa Kemal, 26 Ağustos 1922 gecesi Afyon’da Büyük Taarruz’a başlandı. Başlangıcından beri işgalci güçlere son darbeyi vurmak ve onları Anadolu topraklarından atmanın planlandığı bu taarruz, Mustafa Kemal Atatürk’ün bizzat komuta ettiği güçlerin Dumlupınar Meydan Muhaberesi ile düşmanı imha etmesi ile sonuçlanmıştır.

Zafer Bayramı kutlamaları daha önce nasıl kutlanıyordu?

İlk Zafer Bayramı kutlamaları 1924 yılında Dumlupınar’da ama Başkumandan Zaferi adıyla kutlanmıştı. Zaferin ardından gelen iki yıl boyunca yeni Türkiye’nin kuruluş çalışmalarının yoğunluğu nedeni ile zafer kutlamaları ertelenmek zorunda kalınmıştı. Başkumandan Zaferi 1926 yılında adı değiştirilerek Zafer Bayramı olarak kutlanmaya başlamıştır. Yine aynı yıl yürürlüğe giren Zafer Bayramı Kanunu ile 30 Ağustos Başkumandan Muharebesi gününün Cumhuriyet ordu ve donanmasının Zafer Bayramı olduğu, her yıl dönümünde bu bayram gününün kara, deniz ve hava kuvvetleri tarafından kutlanacağı belirtilmiştir.

Zafer Bayramı 1960’lardan itibaren daha kapsamlı ve katılımlı bir şekilde kutlanmaya başlamıştır. 30 Ağustos ayrıca Türkiye'de askeri okulların mezuniyet törenlerini yaptıkları gün olmasının yanı sıra tüm subay ve astsubay rütbe değişiklikleri bu tarihte geçerli olmaktadır. 

Nice zafer ve gururla dolu bayramlara…

 Gençler! Geleceğe güvenimizi güçlendiren ve sürdüren sizsiniz. Siz, ɑlmɑktɑ olduğunuz eğitimle, bilgi ile insɑnlıktɑ üstünlüğün, yurt sevgisinin, düşünce özgürlüğünün en değerli örneği olɑcɑksınız. Ey yükselen yeni kuşɑk! Cumhuriyeti biz kurduk, O’nu yükseltecek ve yɑşɑtɑcɑk sizlersiniz. (M. Kemal ATATÜRK)